Prawnik, radca prawny a adwokat – kto jest kim i jakie posiada uprawnienia?

Prawnik, radca prawny, adwokat, mecenas… – można się pogubić od tej prawniczej tytulatury. Jednak pomiędzy tymi tytułami występują znaczne różnice, a noszące je osoby posiadają różne uprawnienia. Z perspektywy klienta istotne jest kto opiekuje się jego sprawą. Zatem – po kolei.

Prawnik

Prawnikiem można nazwać osobę, która ukończyła magisterskie studia prawnicze. W Polsce trwają one 5 lat i kończą się obroną przygotowanej przez studenta pracy magisterskiej na wybrany temat w interesującej go dziedzinie prawa. W trakcie studiów studenci poznają nauki podstawowe, jak prawoznawstwo, logikę prawniczą, historię prawa, prawo rzymskie, a także podstawy wszystkich dziedzin prawa – prawo cywilne, administracyjne, karne, rodzinne, gospodarcze, finansowe, podatkowe, procedury i wiele innych. Absolwent prawa, czyli prawnik, posiada podstawową wiedzę niezbędną do pracy w zawodzie oraz może poszerzać swoje kompetencje, choćby poprzez rozpoczęcie aplikacji przygotowującej do wybranego zawodu prawniczego. Prawnik może pracować w kancelariach prawnych, w działach prawnych spółek, teoretycznie może też samodzielnie udzielać porad prawnych. Pozostaje jednak pewna sfera, w której nie może działać – nie może być pełnomocnikiem, nie może reprezentować innych osób przed sądami, organami administracji publicznej czy sądami administracyjnymi.

Radca prawny i adwokat – podobieństwa

Każdy radca prawny i adwokat jest prawnikiem. Radca prawny i adwokat to zawody zaufania publicznego, których przedstawiciele zajmują się profesjonalnym świadczeniem pomocy prawnej. Mogą udzielać porad i konsultacji prawnych, sporządzać opinie prawne oraz występować we wszelkich sprawach przed sądami i urzędami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy. Jako profesjonaliści, zobowiązani są do wyższego poziomu staranności w prowadzeniu spraw klienta niż prawnicy bez tytułu zawodowego. Ponadto, radców prawnych i adwokatów obowiązują określone zasady etyki określone w kodeksach etyki. Innym, co wyróżnia radców prawnych i adwokatów spośród prawników jest tajemnica zawodowa – klient ma gwarancję, że jego tajemnice nie będą ujawnione. Nie należy obawiać się szczerej rozmowy ze swoim prawnikiem będącym radcą prawnym lub adwokatem.

Radca prawny i adwokat – różnice

Radca prawny i adwokat to dwa różne zawody prawnicze, uregulowane w dwóch różnych ustawach, ich przedstawiciele należą do różnych samorządów, a obowiązujące ich normy etyczne wynikają z różnych kodeksów. Jednakże dziś rozróżnienie na dwa zawody prawnicze – radcę prawnego i adwokata – ma charakter już głównie historyczny. Dawniej radcy prawni reprezentowali głównie osoby prawne oraz zajmowali się sprawami cywilnymi i gospodarczymi, a adwokaci reprezentowali osoby fizyczne oraz pomagali im w sprawach karnych i rodzinnych.

Dzisiaj uprawnienia przedstawicieli obu zawodów są w zasadzie tożsame i nie ma między nimi różnic, jednak z drobnymi wyjątkami. Najbardziej widoczna różnica, to kolor żabotu na todze noszonej w sądzie, który u radców prawnych jest niebieski, a u adwokatów – zielony. Druga duża różnica dotyczy form współpracy z klientem – adwokatowi nie wolno wykonywać zawodu na podstawie umowy o pracę, co jest dopuszczalne u radców prawnych. Pomimo tego, że prawo już od kilku lat nie ogranicza radców prawnych i adwokatów w zakresie spraw, którymi mogą się zajmować, dawny podział na zajmujących się sprawami cywilnymi radców prawnych oraz karnymi i rodzinnymi adwokatów często pozostaje jeszcze aktualny.

Droga do zostania radcą prawnym i adwokatem także pozostaje podobna. Najpierw należy ukończyć studia prawnicze, później 3-letnią aplikację, a na końcu zdać egzamin zawodowy.

Mecenas

Mecenas jest zwrotem grzecznościowym, który zwyczajowo przysługuje radcom prawnym i adwokatom, a także wobec aplikantów radcowskich i adwokackich. Ostatnio zaczyna być też używany wobec rzeczników patentowych, doradców podatkowych i radców Prokuratorii Generalnej. Do przedstawicieli tych zawodów można się zwracać „panie mecenasie / pani mecenas” – na tej samej zasadzie, jak do notariusza należy się zwracać „panie rejencie / pani rejent”, „panie / pani sędzio” lub „pani notariusz / panie notariuszu”, a do doktora nauk prawnych – „panie doktorze”.

Feminatywy

Feminatywy są to żeńskie formy gramatyczne określające zawody oraz funkcje. Czy można używać żeńskich form wyżej opisanych tytułów, tj. prawniczka, radczyni prawna, adwokatka, mecenaska? Otóż można, a we współczesnym świecie nawet wypada. Branża prawnicza jest zróżnicowana, a czasy, kiedy była zdominowana ilościowo przez mężczyzn, odeszły już słusznie do historii. W obronie przed gramatycznym lapsusem można wspomnieć, że prawniczki, radczynie prawne, adwokatki i mecenaski są już w słownikach języka polskiego. W naszej kancelarii również zdecydowaną większość stanowią kobiety – radczynie prawne, wspólniczki i prawniczki.

Prawnik od spraw spadkowych Warszawa – zapoznaj się z kompletną ofertą i aktualnym cennikiem na stronie kategorii.

Opracowanie:
Emilia Miśkiewicz – prawnik nieruchomości Warszawa